Đẩy mạnh hơn nữa quan hệ pháp luật và tư pháp giữa CHXHCN Việt Nam – LB Nga

Chiều ngày 20/6/2024, trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Nga Vladimir Vladimirovich Putin tới Việt Nam, trước sự chứng kiến của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Tô Lâm và Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Vladimirovich Putin, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Lê Thành Long và Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nga Konstantin Chuychenko đã trao đổi “Chương trình hợp tác giữa Bộ Tư pháp nước CHXHCN Việt Nam và Bộ Tư pháp Liên bang Nga giai đoạn 2024-2025” (Chương trình hợp tác 2024-2025).
Chương trình hợp tác 2024-2025 là sự tiếp nối chương trình hợp tác các giai đoạn trước nhằm cụ thể hóa các định hướng hợp tác trong Thỏa thuận hợp tác giữa hai Bộ Tư pháp ký vào năm 2010. Theo đó, ngoài việc Bộ Tư pháp Việt Nam cam kết tham dự Diễn đàn pháp luật quốc tế Xanh Pê - tec - bua (sự kiện lớn nhất về pháp luật do Bộ Tư pháp Nga chủ trì tổ chức thường niên), hai Bộ Tư pháp cũng sẽ phối hợp tổ chức mỗi năm 04 hoạt động hợp tác về các chủ đề khác nhau (luật sư, trợ giúp pháp lý, pháp luật hình sự, giám định tư pháp, hộ tịch, giải quyết tranh chấp ngoài tòa án, tương trợ tư pháp...). Hình thức hợp tác cụ thể (tổ chức trao đổi đoàn, hội nghị, hội thảo, tham vấn...) sẽ được xác định tùy vào nhu cầu và tình hình thực tiễn.
Hợp tác về pháp luật và tư pháp giữa Việt Nam và Liên bang Nga được ghi nhận chính thức lần đầu tiên vào 10/12/1981 khi hai nước ký Hiệp định tương trợ tư pháp và pháp lý về các vấn đề dân sự và hình sự giữa CHXHCN Việt Nam và Liên bang Xô Viết (Liên bang Nga kế thừa). Năm 1998, hai Bộ Tư pháp đã ký Thỏa thuận hợp tác đầu tiên. Vào năm 2010, Bộ Tư pháp hai nước đã ký Thỏa thuận hợp tác thay thế Thỏa thuận hợp tác giữa hai Bộ Tư pháp năm 1998. Trải qua 14 năm triển khai thực hiện Thỏa thuận hợp tác ký năm 2010 giữa hai Bộ, hai Bên đã ký các Chương trình hợp tác theo từng giai đoạn hai năm và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Bộ Tư pháp Việt Nam đã cử nhiều đoàn công tác tới Nga tham dự Diễn đàn pháp lý quốc tế Xanh Pê - tec - bua và trao đổi chuyên môn trong một số lĩnh vực về pháp luật và tư pháp. Phía Nga cũng cử nhiều chuyên gia sang chia sẻ kinh nghiệm về các lĩnh vực hình sự, dân sự... Điểm nhấn là vào năm 2015, nhân chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Tư pháp Nga Konovalov, Bộ trưởng Tư pháp hai nước đã thống nhất thành lập Tổ công tác hỗn hợp Việt – Nga về pháp luật. Qua hơn 8 năm vận hành, hoạt động của Tổ công tác đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực, cung cấp ý kiến tư vấn về mặt khoa học rất cụ thể theo từng nhóm vấn đề mà Bộ Tư pháp Việt Nam có nhu cầu (pháp luật về các ngành như hiến pháp, hình sự, dân sự, quốc tế).
Tháng 12/2021, trong chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, lần đầu tiên nội dung hợp tác về pháp luật và tư pháp được đưa vào trong Tuyên bố chung về Tầm nhìn quan hệ Việt Nam-Nga đến năm 2030, cụ thể như sau “Tăng cường hợp tác tư pháp, nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ công tác giữa Việt Nam và Liên bang Nga về pháp luật, nhằm tiếp tục hoàn thiện hơn nữa cơ sở pháp lý cho hợp tác song phương”.
Việc hai Bộ Tư pháp thống nhất ký kết và trao đổi Chương trình hợp tác giai đoạn 2024-2025 trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Liên bang Nga tới Việt Nam lần này tiếp tục tạo thêm một dấu ấn quan trọng, đưa quan hệ hợp tác pháp luật và tư pháp giữa hai nước ngày càng đi vào chiều sâu thiết thực, hiệu quả, qua đó góp phần làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Liên bang Nga.
Đoàn Bộ Tư pháp tham dự Diễn đàn pháp luật quốc tế Saint – Petersburg lần thứ XII
Từ ngày 26/6 đến 28/6/2024, Đoàn Bộ Tư pháp do Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc làm Trưởng Đoàn đã tham dự Diễn đàn pháp luật quốc tế Saint – Petersburg lần thứ XII với chủ đề chính là “Luật pháp là nền tảng của sự cân bằng toàn cầu” bằng hình thức trực tuyến. Diễn đàn năm nay được sự bảo trợ của Tổng thống Liên bang Nga, thu hút hàng nghìn đại biểu là các lãnh đạo ngành, chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu về luật pháp của Nga và các quốc gia khác tham dự.
Về phía Bộ Tư pháp Việt Nam, tham dự Diễn đàn còn có lãnh đạo, đại diện các đơn vị Tổng cục Thi hành án dân sự, Vụ Hợp tác quốc tế, Vụ Pháp luật quốc tế, Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế, Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, Cục Bổ trợ Tư pháp, Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý.
Diễn đàn Pháp luật quốc tế Saint – Petersburg là hoạt động thường niên do Bộ Tư pháp Nga tổ chức và là nơi gặp gỡ của các nhà khoa học, chính khách, các luật gia để thảo luận các vấn đề liên quan đến đời sống pháp luật của mỗi quốc gia và trên quy mô toàn cầu. Trong khuôn khổ Diễn đàn diễn ra rất nhiều hoạt động khác nhau bao gồm đàm phán ký kết các thỏa thuận, trao đổi kinh nghiệm các thành tựu trong lĩnh vực pháp lý và triển lãm giới thiệu về đời sống văn hóa của Thủ đô Phương Bắc của Nga. Các chương trình làm việc được chia làm 09 chủ đề chính: Pháp luật quốc tế trong tình hình mới; Xã hội và nhân quyền; Pháp luật hình sự; Quy định và chủ quyền của quốc gia; Đổi mới, công nghệ và pháp luật; Giải quyết tranh chấp; Môi trường kinh doanh, quản trị doanh nghiệp, thị trường dịch vụ pháp lý; Sinh thái và đô thị; Đào tạo pháp lý: khoa học và nghệ thuật. Ngoài phiên họp mở các Bộ trưởng Tư pháp, năm nay Đoàn công tác của Bộ Tư pháp lựa chọn tham dự các phiên họp với chủ đề: “Thị trường: Nền tảng hay Giao dịch? Tìm kiếm Mô hình Pháp lý”; “Thách thức Mới và Giải pháp Hiện đại trong Luật Cạnh tranh”; “Luật Sở hữu Trí tuệ trong Thế kỷ 21”; “Sự sáng tạo của Trí Tuệ Nhân Tạo và Kết quả của hoạt động trí tuệ: Khía cạnh pháp lý”, “Giáo dục pháp luật ở các nước BRICS: Trên con đường hội nhập”; Dữ liệu cá nhân: những điểm đáng chú ý; “Phiên đối thoại mở với Cơ quan thi hành án Liên bang Nga”, “Hình sự hóa và phi hình sự hóa: Tìm kiếm sự cân bằng”, “Luật Hình sự: Tội phạm và Hình phạt”,“Xử phạt không qua xét xử: Tìm cách nào thay thế hình phạt giam giữ?”, “Chính sách hình phạt tước tự do và vai trò trong việc giảm tái phạm: Kinh nghiệm và thành tựu quốc tế”,…
Trải qua 03 ngày với hơn 120 hoạt động phong phú, Diễn đàn pháp lý quốc tế Saint Petersburg đã thu hút khoảng 5.000 người tham gia từ 81 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Các năm trước đây, Bộ Tư pháp đều tổ chức các đoàn cấp Bộ tham gia Diễn đàn (Đoàn Bộ trưởng Hà Hùng Cường tham gia năm 2011, Đoàn Thứ trưởng Lê Hồng Sơn tham gia năm 2013, Đoàn Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc tham gia năm 2015, Đoàn Thứ trưởng Trần Tiến Dũng tham gia năm 2016, Đoàn Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc tham gia năm 2018). Từ năm 2021, Bộ Tư pháp cũng thường xuyên cử Đoàn tham dự Diễn đàn pháp lý quốc tế Saint – Petersburg dưới hình thức trực tuyến. Việc tham dự diễn đàn cũng là hoạt động thuộc Chương trình hợp tác giữa Bộ Tư pháp nước CHXHCN Việt Nam và Bộ Tư pháp Liên bang Nga giai đoạn 2024-2025 nhằm góp phần thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác pháp luật tư pháp hợp tác pháp luật và tư pháp giữa hai nước ngày càng đi vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh tiếp Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Cuba tại Việt Nam
Sáng ngày 27/6, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh đã tiếp Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Cuba tại Việt Nam Orlando Nicolás Hernández Guillén.
Tại buổi tiếp, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh bày tỏ sự vui mừng khi Đại sứ Orlando Nicolás Hernández Guillén đã thu xếp thời gian tới thăm Bộ Tư pháp Việt Nam. Thứ trưởng khẳng định tình hữu nghị đoàn kết giữa Việt Nam và Cu-ba vẫn không thay đổi và ngày càng được tăng cường, củng cố. Thứ trưởng hy vọng Chương trình hợp tác giai đoạn 2024-2025 đã ký giữa hai Bộ Tư pháp tiếp tục được triển khai hiệu quả, mang lại những kết quả tích cực và thiết thực đối với hai Bên. Thứ trưởng cảm ơn Đại sứ và các đồng nghiệp Đại sứ quán Cuba đã tích cực hỗ trợ thu xếp Đoàn công tác của Bộ Tư pháp Việt Nam dự kiến thăm Cuba trong thời gian sắp tới.
Chia sẻ về việc Bộ Tư pháp đang thực hiện các thủ tục nội bộ cần thiết để hoàn thiện Văn kiện Dự án hỗ trợ kỹ thuật cho Bộ Tư pháp Cuba. Dự thảo văn kiện Dự án vừa nhận được ý kiến góp ý của các Bộ, ngành và đang được hoàn thiện chuẩn bị trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Văn kiện Dự án, Thứ trưởng cũng thông tin thêm về Đoàn công tác của Bộ Tư pháp dự kiến thăm Cuba sắp tới.
Thứ trưởng mong muốn Ngài Đại sứ sẽ tiếp tục hỗ trợ thúc đẩy để Trường Luật Đại học Havana sớm chính thức phản hồi về dự thảo Bản ghi nhớ hợp tác giữa Trường Đại học Luật Hà Nội và Trường Luật Đại học Havana để hai Bên có thể ký Bản ghi nhớ hợp tác này trong khuôn khổ chuyến thăm. Ngoài ra, Thứ trưởng bày tỏ sự vui mừng khi Học viện Tư pháp Việt Nam và Trường Ramal của Bộ Tư pháp Cuba đã thống nhất ký Bản ghi nhớ hợp tác trong khuôn khổ chuyến thăm.
Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh tin tưởng rằng Đại sứ Cuba tại Việt Nam Orlando Nicolás Hernández Guillén sẽ luôn ủng hộ và quan tâm đế quan hệ hữu nghị truyền thống anh em đặc biệt giữa Việt Nam và Cuba nói chung, quan hệ hợp tác trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp nói riêng được tiếp tục duy trì và phát triển ngày một tốt đẹp.
Cảm ơn sự tiếp đón nồng hậu của Bộ Tư pháp Việt Nam và Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh, Đại sứ Orlando Nicolás Hernández Guillén khẳng định sẽ tiếp tục ủng hộ và quan tâm để quan hệ hữu nghị truyền thống anh em đặc biệt giữa Việt Nam và Cuba nói chung, quan hệ hợp tác trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp nói riêng ngày càng phát triển tốt đẹp hơn. Đại sứ mong muốn tiếp tục nhận được sự đoàn kết, ủng hộ của Bộ Tư pháp Việt Nam trong quan hệ hợp tác tư pháp và pháp luật giữa Cuba và Việt Nam.
Lãnh đạo Bộ tiếp Đoàn công tác Hội Luật gia Liên Bang Nga
Ngày 23/4, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc đã có buổi tiếp Đoàn công tác Hội Luật gia Liên Bang Nga do ông Sergey Stepashin Vadimovich, Chủ tịch Hội Luật gia Liên Bang Nga, nguyên Thủ tướng Chính phủ, nguyên Bộ trưởng Bộ Nội vụ, nguyên Bộ trưởng Bộ Tư pháp Liên bang Nga làm Trưởng Đoàn. Tham dự buổi tiếp về phía Bộ Tư pháp có đại diện lãnh đạo các đơn vị: Vụ Hợp tác quốc tế, Vụ Tổ chức cán bộ, Vụ Pháp luật quốc tế, Cục Trợ giúp pháp lý, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật.
Phát biểu tại buổi tiếp, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc đánh giá cao mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Nga, đặc biệt là quan hệ hợp tác song phương trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp giữa Việt Nam và Nga gần đây ngày càng được củng cố, phát triển. Đồng thời, Thứ trưởng khẳng định Việt Nam luôn coi trọng mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước và mong muốn thúc đẩy hợp tác với Nga trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp. 
Tại buổi tiếp, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc cũng chia sẻ thông tin hai Bộ Tư pháp đã ký Thỏa thuận hợp tác năm 2010 và các Chương trình hợp tác các giai đoạn 2013–2014, 2015–2016 và 2018–2019, 2022-2023 để triển khai thỏa thuận hợp tác này. Thời gian gần đây, thông qua cơ chế Tổ Công tác Việt Nam – Nga, Bộ Tư pháp hai nước đã thực hiện các hoạt động nghiên cứu, tham vấn, trao đổi thông tin chuyên môn, gửi và dịch tài liệu và tổ chức thành công nhiều buổi Tọa đàm trực tuyến trao đổi kinh nghiệm xây dựng và hoàn thiện pháp luật, cụ thể là việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong lĩnh vực công chứng, thi hành án dân sự... Qua đây, Việt Nam đã tham khảo, học hỏi được nhiều thông tin, kinh nghiệm quý báu từ các chuyên gia Nga.
Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc mong muốn hai Bên sẽ thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống giữa hai nước trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp theo tinh thần của Tuyên bố chung về Tầm nhìn quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện CHXHCN Việt Nam – Liên bang Nga đến năm 2030, đồng thời mong muốn Hội luật gia Nga và Bộ Tư pháp tiếp tục mở rộng mối quan hệ hợp tác trong các lĩnh vực trợ giúp pháp lý; phổ biến, giáo dục pháp luật; chia sẻ kinh nghiệm trong việc đánh giá sự phù hợp của Điều ước quốc tế với quy định pháp luật trong nước và đẩy mạnh hợp tác giữa các cơ sở đào tạo luật của hai nước nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ pháp luật... Thứ trưởng bày tỏ hi vọng Nga sớm chấp nhận tư cách thành viên của Việt Nam tại Công ước La Hay năm 1970 về thu thập chứng cứ ở nước ngoài trong lĩnh vực dân sự hoặc thương mại để mở rộng kênh hợp tác tương trợ tư pháp giữa hai bên trong lĩnh vực dân sự hoặc thương mại.
Thông tin thêm về hợp tác về đào tạo pháp luật giữa hai nước đã từng được thực hiện rất tốt. Liên bang Nga là cái nôi đào tạo rất nhiều thế hệ Lãnh đạo cho Việt Nam nói chung và cho Bộ Tư pháp nói riêng. Cụ thể, trước đây có 4/6 Lãnh đạo Bộ Tư pháp tốt nghiệp ở Nga hiện nay 50% Lãnh đạo Bộ và nhiều lãnh đạo cấp Vụ đã tốt nghiệp ở Nga.
Ngoài ra, Thứ trưởng cũng mong muốn ông Chủ tịch Hội Luật gia Nga chuyển lời mời của lãnh đạo Bộ Tư pháp Việt Nam tới lãnh đạo Bộ Tư pháp Nga thu xếp sang thăm và làm việc để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về các lĩnh vực hợp tác cụ thể mà hai Bên cùng quan tâm.
Cảm ơn sự tiếp đón của Bộ Tư pháp Việt Nam, ông Sergey Stepashin Vadimovich khẳng định, trong thời gian tới, sẽ tiếp tục quan tâm, hỗ trợ hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp hai nước, qua đó góp phần thúc đẩy quan hệ ngoại giao nói chung cũng như quan hệ hợp tác trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp nói riêng, trong đó có lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực pháp luật.