Trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường trợ giúp cho người nghèo và đối tượng yếu thế” án do Ngân hàng thế giới tài trợ từ nguồn Quỹ phát triển xã hội Nhật Bản, được sự cho phép của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc tổ chức các hoạt động hội nghị, tập huấn, hội thảo quốc tế, ngày 25/6/2025, tại Trung tâm thông tin xúc tiến du lịch tỉnh Điện Biên - Tổ 5, phường Thanh Trường, thành phố Điện Biên phủ, tỉnh Điện Biên, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Mường Ảng tổ chức Tập huấn với nội dung: “Tổ chức tập huấn kiến thức pháp luật về hôn nhân gia đình; kiến thức pháp luật về trợ giúp pháp lý và kỹ năng phối hợp thông tin về trợ giúp pháp lý”. Hội nghị do Chủ tịch Hội liên hiệp Phụ nữ huyện Mường Ảng chủ trì với sự tham gia của 53 đại biểu đến từ Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Điện Biên, Phòng An ninh đối ngoại (PA01) - Công an tỉnh Điện Biên, đại diện là cán bộ, công chức thuộc HLHPN huyện Mường Ảng, đại diện Chi hội trưởng, phó Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ các thôn/ bản; hội viên thuộc các Chi hội phụ nữ các thôn/ bản thuộc xã Búng Lao huyện Mường Ảng.
Báo cáo viên pháp luật thuyết trình tại Hội nghị gồm: Ông Nguyễn Trần Dễ (giảng viên) – Luật sư thực hiện TGPL – Công ty Luật TNHH Him Lam và cộng sự; ông Ngô Đức Tú (trợ giảng) – Luật sư thực hiện TGPL - Văn phòng luật sư A1.
Tương tự các Hội nghị tập huấn diễn ra các ngày trước đó, khởi động Hội nghị tập huấn, Báo cáo viên thực hiện hoạt động khảo sát, đánh giá về kiến thức pháp luật về hôn nhân gia đình, công tác phối hợp, thông tin về TGPL để đánh giá mức độ nhận biết kiến thức pháp luật về hôn nhân gia đình và khả năng tiếp cận thông tin về TGPL của đại biểu tham dự để Báo cáo viên có thể điều chỉnh nội dung giảng sát với thực tiễn và hiệu quả nhất.
Nội dung chính của Hội nhgị tập huấn là bài trình bày của Báo cáo viên về các nội dung: Kiến thức pháp luật về Hôn nhân gia đình; Pháp luật về trợ giúp pháp lý; Kỹ năng trong phối hợp, thông tin về trợ giúp pháp lý. Các nội dung tập huấn được trình bày kết hợp
phát đoạn video ngắn giới thiệu về hoạt động của Trung tâm TGPL và trao đổi thảo luận nhằm thu hút sự chú ý của các đại biểu tham dự, đồng thời khơi gợi sự quan tâm, hứng thú đối với những nội dung chuyên đề pháp luật được trình bày trong Hội nghị. Phương pháp giảng được áp dụng là phương pháp lấy đại biểu tham dự làm trung tâm; kết hợp nhiều hình thức trực quan tương tác, thảo luận nhóm, đưa ra các câu hỏi trắc nghiệm đan xen giữa các phần của bài giảng giúp đại biểu tham dự nắm được nội dung kiến thức bài giảng. Nội dung cụ thể như sau:
* Kiến thức pháp luật về Hôn nhân gia đình:
- Giới thiệu nội dung của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014: Báo cáo viên kết hợp phương pháp thuyết trình và trao đổi, nhằm giúp các đại biểu nắm bắt được những quy định cơ bản cũng như điểm mới nổi bật của Luật. Trên cơ sở đó, báo cáo viên sẽ tập trung làm rõ một số nội dung trọng tâm như: các điều kiện để được kết hôn hợp pháp, thẩm quyền của cơ quan đăng ký kết hôn; chế độ tài sản trong thời kỳ hôn nhân; hậu quả pháp lý của việc chung sống như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn; những người có quyền yêu cầu ly hôn; trình tự, thủ tục ly hôn; và nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn. Để tăng tính trực quan và khả năng áp dụng trong thực tiễn, báo cáo viên sẽ đưa ra các câu hỏi gợi mở, tình huống giả định hoặc thực tế liên quan đến từng nội dung, mời các đại biểu cùng suy nghĩ, thảo luận, trao đổi kinh nghiệm xử lý tình huống tại địa phương. Qua đó, vừa củng cố kiến thức pháp luật, vừa giúp các đại biểu rèn luyện kỹ năng vận dụng linh hoạt trong công tác tuyên truyền, hòa giải, hỗ trợ pháp lý tại cộng đồng.
- Trong khuôn khổ chuyên đề về kiến thức pháp luật Hôn nhân và Gia đình, báo cáo viên đã mở rộng nội dung trình bày, tập trung làm rõ vấn đề tảo hôn – một thực trạng vẫn còn tồn tại khá phổ biến tại nhiều địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là hành vi vi phạm pháp luật, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, học vấn, tương lai của trẻ em và là rào cản đối với sự phát triển bền vững của cộng đồng.
Mở đầu phần chuyên đề, báo cáo viên đã gợi mở không khí thảo luận sôi nổi bằng cách đề nghị các đại biểu chia sẻ những hiểu biết, quan sát hoặc tình huống thực tế về tình trạng tảo hôn xảy ra tại địa phương nơi mình sinh sống. Thông qua đó, giúp nhận diện rõ hơn các nguyên nhân, hệ quả và những khó khăn trong việc phòng, chống tảo hôn ở cấp cơ sở.
Cách tiếp cận thực tiễn, kết hợp giữa cung cấp kiến thức pháp lý và thảo luận mở đã giúp các đại biểu nâng cao nhận thức, hiểu rõ hậu quả của hành vi tảo hôn, đồng thời trang bị kỹ năng xử lý, phòng ngừa tình trạng này tại địa phương mình một cách hiệu quả và phù hợp với pháp luật. Trên cơ sở nội dung các đại biểu trao đổi, thảo luận, chia sẻ báo cáo viên đưa ra nhận xét, hướng giải quyết tình huống và tổng kết lại nội dung kiến thức chuyên đề về kiến thức pháp luật hôn nhân gia đình.
* Pháp luật về trợ giúp pháp lý:
Báo cáo viên trao đổi về: (i) vị trí, vai trò, chức năng và hình thức của pháp luật TGPL trên cơ sở trao đổi về hiểu biết của các đại biểu về kiến thức cơ bản của pháp luật TGPL, hình thức TGPL
kết hợp giảng nội dung kiến thức pháp luật. (ii) Người được TGPL, quyền, nghĩa vụ và giấy tờ chứng minh là người được TGPL: Tại nội dung này Báo cáo viên sử dụng phương pháp làm việc nhóm cho đại biểu nhận diện người được TGPL từ đó lấy tiền đề triển khai giới thiệu giới thiệu các nội dung về quyền, nghĩa vụ và giấy tờ chứng minh theo quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý. Ngoài ra, nội dung cũng nhấn mạnh phạm vi của người được TGPL đã được mở rộng, bổ sung thêm theo Luật Người chưa thành niên có hiệu lực 1/1/2026 và Luật Phòng, chống mua bán người có hiệu lực từ 1/7/2025. (iii) Trình tự, thủ tục yêu cầu trợ giúp pháp lý: Báo cáo cáo viên lấy kết hợp giữa quy định của pháp luật và lấy ví dụ tình huống cụ thể để giới thiệu về trình tự, thủ tục yêu cầu trợ giúp pháp lý. (iv) Tổ chức, người cung cấp dịch vụ TGPL: Báo cáo viên giới thiệu về tổ chức, người cung cấp dịch vụ TGPL trên địa bàn tỉnh Điện Biên; thông qua tài liệu do Ban tổ chức đã phát cho đại biểu hướng dẫn đại biểu quét mã QR code để truy cập thông tin về tổ chức, người thực hiện TGPL trên địa bàn tỉnh. (v) Kỹ năng trong phối hợp, thông tin về trợ giúp pháp lý. Báo cáo viên đã đưa ra các tình huống cụ thể trên cơ sở kinh nghiệm thực tế của bản thân để các đại biểu cùng thảo luận, trả lời, đưa ra các vướng mắc trong cuộc sống hàng ngày. Trên cơ sở đó, Báo cáo viên đã hướng dẫn đại biểu về kỹ năng phối hợp, cung cấp thông tin về TGPL, giới thiệu quy trình chuyển gửi vụ việc đến tổ chức thực hiện TGPL theo đúng quy định pháp luật, đồng thời hướng dẫn toàn thể đại biểu tham dự nắm bắt rõ các bước thực hiện. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức và phát huy hiệu quả trong công tác phối hợp về TGPL tại cơ sở, với các nội dung: Mục đích, đối tượng; Tiếp cận nắm bắt nội dung pháp luật về trợ giúp pháp lý - Nhận diện người có nhu cầu yêu cầu trợ giúp pháp lý; và Trách nhiệm giới thiệu, thông tin về trợ giúp pháp lý tại cơ sở.
Báo cáo viên đã trình bày một số kỹ năng chung và kỹ năng cần thiết trong công tác phối hợp thông tin TGPL, đồng thời đưa ra thảo luận về những khó khăn, vướng mắc thường gặp khi tiếp xúc với từng đối tượng khác nhau…. Qua phần thảo luận, Báo cáo viên phân tích, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn để từ đó nâng cao nhận thức và kỹ năng phối hợp thông tin TGPL một cách hiệu quả, phù hợp với từng nhóm đối tượng đặc thù.
Tổng kết nội dung bài giảng, báo cáo viên tiến hành thực hiện hoạt động đánh giá sau tập huấn với mục đích để thu thập thông tin phản hồi từ đại biểu tham dự về chất lượng và hiệu quả của buổi tập huấn. Thông qua lớp tập huấn, chị em phụ nữ đã có cơ hội hiểu rõ hơn về các quy định của pháp luật liên quan đến hôn nhân và gia đình, bao gồm các vấn đề như kết hôn, ly hôn, chế độ tài sản, quyền và nghĩa vụ giữa các thành viên, cũng như hệ quả pháp lý khi sống chung như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn. Đây là những kiến thức nền tảng, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật trong cộng đồng, hướng tới xây dựng gia đình hạnh phúc, bình đẳng, ấm no và bền vững – phù hợp với mục tiêu phát triển cộng đồng và thúc đẩy bình đẳng giới. Đặc biệt, lớp học còn cung cấp nhiều thông tin thiết thực về quyền được hưởng trợ giúp pháp lý miễn phí theo quy định pháp luật. Nhờ đó, các hội viên – nhất là phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn, phụ nữ đơn thân, người dân tộc thiểu số và những đối tượng yếu thế – có thể hiểu rõ hơn về quyền tiếp cận các dịch vụ pháp lý khi gặp khó khăn trong cuộc sống. Việc nắm bắt được quyền lợi chính đáng không chỉ giúp họ bảo vệ bản thân mà còn tạo tiền đề để mỗi người trở thành một tuyên truyền viên tích cực trong cộng đồng. Các kỹ năng được bồi dưỡng về phối hợp, tuyên truyền và chia sẻ thông tin pháp lý tại cơ sở giúp chị em tự tin hơn trong việc hỗ trợ người dân tiếp cận pháp luật, từ đó nâng cao hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý, đặc biệt tại những khu vực còn nhiều khó khăn như vùng sâu, vùng xa hay nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Bên cạnh phần lý thuyết, lớp tập huấn cũng ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn từ các đại biểu tham dự. Những ý kiến này không chỉ làm phong phú thêm nội dung chương trình mà còn là cơ sở quan trọng để tiếp tục hoàn thiện hoạt động phối hợp và cung cấp thông tin trợ giúp pháp lý tại địa phương.