Trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng thế giới tài trợ của Quỹ phát triển xã hội Nhật Bản, được sự cho phép của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc tổ chức các hoạt động tập huấn, hội nghị, hội thảo quốc tế, ngày 23/6/2025, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Mường Ảng tổ chức Hội nghị với nội dung: “Cập nhật kiến thức, nâng cao hiểu biết về quyền được trợ giúp pháp lý miễn phí; kiến thức pháp luật; kỹ năng phối hợp thông tin về trợ giúp pháp lý” tại Trung tâm thông tin xúc tiến du lịch tỉnh Điện Biên - Tổ 5, phường Thanh Trường, thành phố Điện Biên phủ, tỉnh Điện Biên. Hội nghị do Chủ tịch Hội liên hiệp Phụ nữ huyện Mường Ảng chủ trì với sự tham gia của 88 đại biểu là Lãnh đạo và viên chức Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Điện Biên (Trung tâm), đại diện phòng An ninh đối ngoại (PA01) - Công an tỉnh Điện Biên, đại diện là cán bộ, công chức thuộc HLHPN huyện Mường Ảng, đại diện Cán bộ, người làm công tác bán chuyên trách Hội phụ nữ xã; Chi hội trưởng, phó Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ các thôn/ bản; tuyên truyền viên thuộc các Chi hội phụ nữ các thôn/ bản thuộc các xã Mường Lạn, Xuân Lao huyện Mường Ảng, các Báo cáo viên pháp luật: Bà Nguyễn Thị Bao (giảng viên), bà Lò Thị Xuyến (trợ giảng) - Luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý (TGPL) - Luật sư Công ty luật TNHH Him Lam và Cộng sự.
Tại Hội nghị, trước khi chương trình chính thức bắt đầu, Báo cáo viên đã thực hiện hoạt động khảo sát, đánh giá về công tác phối hợp, thông tin về TGPL (thông qua hình thức quét mã QR code bằng ứng dụng Zalo hoặc máy ảnh điện thoại cá nhân để có thể truy cập và điền vào biểu mẫu khảo sát trực tuyến trên Google Drive). Kết quả của phiếu khảo sát trước tập huấn giúp Ban Tổ chức đánh giá mức độ nhận biết và khả năng tiếp cận thông tin về TGPL của đại biểu tham dự để Báo cáo viên có thể điều chỉnh nội dung giảng sát với thực tiễn và hiệu quả nhất.
Báo cáo viên trình bày bài giảng với phương pháp lấy đại biểu tham dự làm trung tâm; kết hợp nhiều hình thức trực quan tương tác, thảo luận nhóm, đưa ra các câu hỏi trắc nghiệm đan xen giữa các phần của bài giảng giúp đại biểu tham dự nắm được nội dung kiến thức bài giảng, cụ thể như sau:
* Pháp luật về trợ giúp pháp lý: Báo cáo viên giới thiệu về TGPL là một chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước Việt Nam, thể hiện tính nhân văn sâu sắc. Nếu như Ngân hàng Chính sách Xã hội được coi là công cụ giúp giảm nghèo về kinh tế, thì chính sách trợ giúp pháp lý chính là giải pháp nhằm giảm nghèo về mặt pháp lý – tạo điều kiện để người dân hiểu biết pháp luật, tự bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Báo cáo viên phát video minh họa và trao đổi về hiểu biết của các đại biểu về kiến thức cơ bản của pháp luật TGPL. Đề nghị đại biểu tại huyện là người đã được TGPL (trong vụ việc dân sự “Tranh chấp hợp đồng góp vốn quyền sử dụng đất giữa hộ gia đình và công ty cà phê Thái Hoà) chia sẻ về kinh nghiệm của bản thân khi trực tiếp là người được TGPL. Thông qua hoạt động trợ giúp pháp lý, người dân đã được hỗ trợ pháp lý kịp thời và thành công trong việc đòi lại quyền sử dụng đất của mình. Đây là minh chứng rõ nét cho vai trò thiết thực và hiệu quả của chính sách trợ giúp pháp lý trong đời sống thực tiễn.
Các nội dung khác được Báo cáo viên trao đổi
bao gồm: (i) Người được TGPL, quyền, nghĩa vụ và giấy tờ chứng minh là người được TGPL: Báo cáo viên giới thiệu về diện người được TGPL, quyền, nghĩa vụ và giấy tờ chứng minh theo quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý. Ngoài ra, nội dung cũng nhấn mạnh phạm vi của người được TGPL đã được mở rộng, bổ sung thêm theo Luật Người chưa thành niên có hiệu lực 1/1/2026 và Luật Phòng, chống mua bán người có hiệu lực từ 1/7/2025. (ii) Trình tự, thủ tục yêu cầu trợ giúp pháp lý: Báo cáo cáo viên lấy kết hợp giữa quy định của pháp luật và lấy ví dụ tình huống cụ thể để giới thiệu về trình tự, thủ tục yêu cầu trợ giúp pháp lý. (iii) Tổ chức, người cung cấp dịch vụ TGPL: Báo cáo viên giới thiệu về tổ chức, người cung cấp dịch vụ TGPL trên địa bàn tỉnh Điện Biên; thông qua tài liệu do Ban tổ chức đã phát cho đại biểu hướng dẫn đại biểu quét mã QR code để truy cập thông tin về tổ chức, người thực hiện TGPL trên địa bàn tỉnh.
* Kỹ năng trong phối hợp, thông tin về trợ giúp pháp lý
Tại Hội nghị, Báo cáo viên đã đưa ra các tình huống cụ thể trên cơ sở kinh nghiệm thực tế của bản thân để các đại biểu cùng thảo luận, trả lời, đưa ra các vướng mắc trong cuộc sống hàng ngày. Trên cơ sở đó, Báo cáo viên đã hướng dẫn đại biểu về kỹ năng phối hợp, cung cấp thông tin về TGPL, giới thiệu quy trình chuyển gửi vụ việc đến tổ chức thực hiện TGPL theo đúng quy định pháp luật, đồng thời hướng dẫn toàn thể đại biểu tham dự nắm bắt rõ các bước thực hiện. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức và phát huy hiệu quả trong công tác phối hợp về TGPL tại cơ sở, với các nội dung sau:
+ Mục đích, đối tượng
+ Tiếp cận nắm bắt nội dung pháp luật về trợ giúp pháp lý - Nhận diện người có nhu cầu yêu cầu trợ giúp pháp lý.
+ Trách nhiệm giới thiệu, thông tin về trợ giúp pháp lý tại cơ sở.
Báo cáo viên đã trình bày một số kỹ năng chung và kỹ năng cần thiết trong công tác phối hợp thông tin TGPL, đồng thời đưa ra thảo luận về những khó khăn, vướng mắc thường gặp khi tiếp xúc với từng đối tượng khác nhau…. Qua phần thảo luận, Báo cáo viên phân tích, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn để từ đó nâng cao nhận thức và kỹ năng phối hợp thông tin TGPL một cách hiệu quả, phù hợp với từng nhóm đối tượng đặc thù.
* Pháp luật về phòng chống bạo lực gia đình: Quy định chung pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình; Bảo vệ, hỗ trợ, xử lý vi phạm trong phòng, chống bạo lực gia đình; Điều kiện để TGPL cho nạn nhân bạo lực gia đình. Báo cáo viên đề nghị đại biểu tham gia thảo luận và phát biểu hiểu biết các kiến thức pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình; chia sẻ về các trường hợp bạo lực gia đình tại địa phương, nguyên nhân, hậu quả và phương thức giải quyết; kết hợp giảng kiến thức pháp luật, đưa ra một số tình huống về các vụ việc bạo lực gia đình, đề nghị đại biểu chia nhóm giải quyết. Từ đó, đưa ra các câu hỏi đề nghị đại biểu tham gia phát biểu, nhận xét về nhu cầu và điều kiện được TGPL miễn phí đối với nạn nhân bạo lực gia đình.
* Kỹ năng thực hiện vụ việc cho nạn nhân bạo lực gia đình: Kỹ năng tiếp xúc, kỹ năng thu thập thông tin; Kỹ năng thực hiện trong từng hình thức TGPL cụ thể. Báo cáo viên chia sẻ kinh nghiệm của bản thân về các kỹ năng trong quá trình tiếp xúc, làm việc và thực hiện TGPL cho nạn nhân bạo lực gia đình. Qua đó, đề nghị các đại biểu chia sẻ về kinh nghiệm của bản thân khi tiếp xúc và làm việc với nạn nhân bạo lực gia đình; nhận xét, giảng kiến thức và phân tích cụ thể đối với từng hình thức TGPL khi thực hiện TGPL cho nạn nhân bạo lực gia đình.
* Kỹ năng cần thiết trong TGPL và công tác phối hợp thông tin, giới thiệu về pháp luật TGPL cho nạn nhân bạo lực gia đình giữa tổ chức thực hiện TGPL, người thực hiện TGPL với cơ quan, cá nhân có liên quan: Báo cáo viên
giảng và giới thiệu về các cách thức thông tin, giới thiệu về dịch vụ TGPL theo quy định. Kết hợp định hướng cho đại biểu về trình tự trình, thủ tục, giới thiệu, thông tin, pháp luật về TGPL cho nhóm người là nạn nhân bị bạo lực gia đình để nhóm người này được tiếp cận và thụ hưởng dịch vụ TGPL miễn phí khi có nhu cầu, vướng mắc pháp luật.
Tại chuyên đề “Quy định về phòng, chống bạo lực gia đình và kỹ năng TGPL cho nạn nhân bị bạo lực gia đình” sau khi nghe báo cáo viên trình bày bài giảng chị Lò Thị Ngoan – bản Lao, xã Xuân Lao đã chia sẻ ở xã của chị cũng có người bị bạo lực gia đình và dẫn đến hậu quả không mong muốn, từ việc chia sẻ đó báo cáo viên đề nghị các đại biểu chia sẻ kinh nghiệm giải quyết (nếu có hoặc được chứng kiến) tại địa phương; giải đáp, hướng dẫn cho ý kiến vướng mắc của đại biểu. Từ đó, nhận xét chốt lại nội dung kiến thức theo quy định pháp luật.
Tổng kết nội dung bài giảng, báo cáo viên tiến hành thực hiện hoạt động đánh giá sau tập huấn với mục đích để thu thập thông tin phản hồi từ đại biểu tham dự về chất lượng và hiệu quả của buổi tập huấn (thông qua hình thức quét mã QR code bằng ứng dụng Zalo hoặc máy ảnh điện thoại cá nhân để truy cập và điền vào biểu mẫu khảo sát trên Google Drive) làm cơ sở rút kinh nghiệm cho các hoạt động tập huấn tiếp theo.
Thông qua Hội nghị, các đại biểu đã được nâng cao nhận thức về quyền được trợ giúp pháp lý miễn phí, đặc biệt là đối với người dân thuộc nhóm yếu thế. Hội nghị góp phần giúp cán bộ, hội viên, tuyên truyền viên và người dân hiểu rõ hơn quyền được tiếp cận dịch vụ TGPL theo quy định pháp luật hiện hành. Đồng thời, cập nhật các kiến thức pháp luật thiết yếu nhằm nâng cao ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật trong cộng đồng, góp phần hạn chế các tranh chấp và vi phạm pháp luật phát sinh tại cơ sở. Hội nghị cũng là dịp để trang bị thêm kỹ năng phối hợp, truyền thông và hướng dẫn người dân đến với các tổ chức TGPL đúng cách, đúng đối tượng. Qua các chuyên đề, cán bộ Hội phụ nữ và tuyên truyền viên được rèn luyện kỹ năng nhận diện người thuộc diện được trợ giúp pháp lý, kỹ năng tiếp cận, hướng dẫn và giới thiệu phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể.
Bên cạnh đó, Hội nghị đã ghi nhận nhiều ý kiến trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực tế từ phía các đại biểu. Những ý kiến này không chỉ làm phong phú thêm nội dung tập huấn mà còn cung cấp cơ sở thực tiễn quan trọng cho việc tiếp tục hoàn thiện công tác phối hợp, cung cấp thông tin về trợ giúp pháp lý tại địa phương. Những kết quả đạt được từ Hội nghị lần này đã góp phần thiết thực vào việc nâng cao chất lượng hoạt động trợ giúp pháp lý trên địa bàn huyện. Đây cũng là một hoạt động quan trọng trong việc triển khai hiệu quả các nội dung của Dự án “Tăng cường trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng Thế giới tài trợ, phù hợp với điều kiện và nhu cầu thực tiễn tại tỉnh Điện Biên.