HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
CỦA LIÊN HIỆP VƯƠNG QUỐC ANH VÀ BẮC AILEN
 

Thể chế nhà nước, chế độ chính trị, đảng phái chính trị: 
Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai len là nước quân chủ lập hiến, có hệ thống luật pháp theo mô hình Luật án lệ. Các thể chế chính trị chính:
1. Nữ hoàng: là Nguyên thủ quốc gia, đứng đầu Cơ quan Lập pháp và Hành pháp, Tổng tư lệnh tối cao các lực lượng vũ trang và là người đứng đầu Giáo hội Anh. Trên thực tế, quyền lực của Nữ hoàng chỉ có tính chất tượng trưng. Ngoài ra, Nữ hoàng là Nguyên thủ quốc gia của 16/54 nước thuộc Khối Thịnh vượng chung. Năm 2012, Nữ hoàng Elizabeth Đệ nhị kỷ niệm 60 năm trị vì của mình.
2. Cơ quan lập pháp: Quốc hội Anh gồm 3 thành phần: Vua (hay Nữ hoàng), Thượng viện và Hạ viện, và cả ba thành phần chỉ họp chung trong những sự kiện đặc biệt (như khi Nữ hoàng khai mạc Quốc hội mới) và chỉ mang ý nghĩa tượng trưng. Mỗi viện đều có các uỷ ban đảm nhiệm các công việc khác nhau. Hạ viện là cơ quan duy nhất được dân bầu và trên thực tế là cơ quan lập pháp chủ yếu.
- Thượng viện (House of Lords): Còn gọi là Viện Nguyên lão, hiện có 788 nghị sỹ, gồm các Thượng nghĩ sỹ cha truyền con nối có dòng dõi quý tộc và Hoàng gia, các vị giám mục đại diện các nhà thờ chính thống ở Anh và những chính khách có công lao lớn với đất nước. Chủ tịch Thượng viện do các nghị sĩ của Thượng viện bầu ra với nhiệm kỳ 5 năm và không được tại vị quá 2 nhiệm kỳ. Thượng viện có chức năng chính là thông qua luật và giám sát hoạt động của Chính phủ; thảo luận các vấn đề thời sự, quan trọng của đất nước. Thời gian họp của Thượng viện khoảng 170 ngày trong 1 năm, trong đó 65% thời gian dành cho công tác lập pháp, 40% dành cho công tác giám sát. Chính phủ hiện đang tiến hành cải cách Thượng viện theo hướng xoá bỏ chế độ cha truyền con nối, thay vào đó là cử những người có công với đất nước được Nữ hoàng phong cấp.
- Hạ viện (House of Commons): Là Cơ quan lập pháp gồm 650 nghị sỹ, được bầu theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu, nhiệm kỳ 5 năm. Chủ tịch Hạ viện được bầu trong số các nghị sĩ của Hạ viện sau mỗi cuộc bầu cử Quốc hội. Chức năng cơ bản của Hạ viện là lập pháp, thông qua ngân sách và giám sát các hoạt động của Chính phủ. Để thực hiện các chức năng của mình, Hạ viện thành lập các ủy ban chuyên trách về các vấn đề khác nhau. Hạ viện có 2 loại ủy ban: Ủy ban về các vấn đề chung và Ủy ban chuyên môn. Hạ viện họp 2 kỳ một năm với tổng thời gian khoảng 35 tuần. Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay, Đảng Bảo thủ và Công Đảng thay nhau chiếm đa số trong Hạ Viện. Tuy nhiên, sau bầu cử ngày 6/5/2010, do không có đảng phái nào chiếm đa số tuyệt đối, lần đầu tiên trong 70 năm, Anh có chính phủ liên minh giữa Đảng Bảo thủ và Đảng Dân chủ Tự do. Đảng Bảo thủ chiếm 306 ghế, Công đảng chiếm 258 ghế và Đảng Dân chủ Tự do chiếm 57 ghế tại Hạ viện. Ngoài ra còn các đảng nhỏ khác như Đảng Dân chủ Hợp nhất, và các đảng mang tính chất địa phương như đảng Plaid Cymru ở Xứ Gan, đảng Quốc gia Scốt ở Scotland, đảng Sinn Fein ở Bắc Ai-len... chiếm 28 ghế. Dự kiến, cuộc bầu cử quốc hội tiếp theo sẽ diễn ra vào năm 2015.
3. Cơ quan hành pháp:
- Thủ tướng: do Nữ hoàng bổ nhiệm và được Hạ viện thông qua. Chức năng chính là điều hành nội các, kiến nghị cho Nữ hoàng bổ nhiệm các giám mục và quan toà. Thủ tướng có quyền, được sự đồng ý của Nữ Hoàng, tuyên bố giải tán Quốc hội và định ngày tuyển cử Quốc hội.
- Nội các: Khoảng 22-23 thành viên do Thủ tướng chỉ định và Nữ Hoàng phê duyệt, bao gồm các Bộ trưởng các Bộ. Dưới Bộ trưởng là các Quốc Vụ khanh (tương đương với chức Thứ trưởng của Việt Nam).
 

 
Hệ thống pháp luật Anh là một hệ thống pháp luật lớn trên thế giới. Trong đó luật án lệ đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển của hệ thống pháp luật này. Do được hình thành sớm hơn so với nhiều hệ thống pháp luật châu Âu lục địa, hệ thống pháp luật Anh đã phát triển một cách tập trung và tiếp đó đã được hiện đại hóa. Do vậy, luật án lệ được xem là yếu tố giúp hệ thống pháp luật Anh “ trụ vững” trước sự tác động của Luật La Mã và mang những đặc điểm riêng của mình. Pháp luật của riêng nước Anh đã trở thành hệ thống pháp luật trên thế giới, được tiến hành thông qua công cuộc mở rộng thuộc địa của nước Anh. Nhưng rõ ràng pháp luật Anh khó có thể tiếp tục mở rộng phạm vi ảnh hưởng của mình ở các nước thuộc địa nếu nó không có tình mềm dẻo và tính thực tiễn đặc biệt.
 Trong hệ thống pháp luật Anh, án lệ được được thừa nhận là nguồn luật chính thống và là nguồn luật quan trọng nhất. Các phán quyết đã tuyên của tòa cấp trên có giá trị ràng buộc tòa cấp dưới trong quá trình xét xử các vụ án hiện tại. Điều này có giá trị rất lớn trong việc giải quyết các vụ án ở các nước trong hệ thống pháp luật Anh.
Thẩm phán trong các hệ thống pháp luật Anh đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các quy phạm pháp luật. Bởi các án lệ được hình thành thông qua các phán quyết của các thẩm phán và trong số các phán quyết của thẩm phán sẽ có những phán quyết sẽ trở thành cơ sở để áp dụng cho việc giải quyết các việc của tòa cấp dưới và các vụ việc về sau.
Hệ thống pháp luật Anh không được pháp điển hóa như pháp luật của một số nước, hệ thống pháp luật Anh không có những bộ luật chứa đựng toàn bộ các quy phạm pháp luật. Các quy định của pháp luật đôi khi được giải thích thông qua án lệ.
 

 
Cấu trúc hệ thống Tòa án Anh gồm:
Thượng nghị viện: Cơ quan cao nhất trong hệ thống tòa án Anh: các phán quyết được đưa ra khi xét xử của thượng nghị viện là các án lệ có giá trị bắt buộc đối với các tòa án cấp dưới, đồng thời nó cũng có giá trị bắt buộc đối với thượng nghị viện Tòa cấp cao.
Tòa cấp cao gồm:
- Tòa phúc thẩm: gồm 2 tòa Hình sự và Dân sự
- Tòa tối thượng: gồm 3 tòa: Tòa Nữ hoàng, Tòa Công bằng, Tòa Gia đình
- Tòa nhà vua
- Tòa cấp thấp: + Tòa địa hạt + Tòa hòa giải Ngoài ra còn có Hội Đồng Cơ Mật cơ quan tư vấn chính thức cho nhà vua và cơ quan bán tư pháp phụ trách vấn đề về hành chính 
Cả hai HTTA của 2 nước đều phân thành nhiều cấp xét xử khác nhau từ trung ương tới địa phương Đều có 2 cấp xét xử là sơ thẩm và phúc thẩm được chia thành vụ việc hình sự và vụ việc dân sự Trong quá trình xét xử có sự tham gia của đại diện nhân dân tuân thủ nguyên tắc xét xử công khai và độc lập Áp dụng chế độ bổ nhiệm đối với thẩm phán
Cải cách tư pháp ở Anh đã được khởi xướng từ những năm 1918 và được đưa ra bàn bạc trong chính phủ. Ngay từ 1986, Cục Công Tố Hoàng Gia đã ra đời và vừa qua tháng 5/2007 Bộ Tư Pháp mới của Anh cũng được thành lập. Đồng thời dự định sẽ đưa Tòa Án Tối Cao vào hoạt động từ tháng 10/2009 để đảm nhiệm toàn bộ chức năng xét xử của ủy ban phúc thẩm của Thượng Nghị Viện. Chế độ bổ nhiệm thẩm phán cũng sẽ có nhiều thay đổi đó là trách nhiệm bổ nhiệm thẩm phản theo luật cải tổ Hiến Pháp năm 2005 được đặt vào tay tập thể chứ không nằm trong tay cá nhân Đại Pháp Quan như trước, hơn nữa thủ tục bổ nhiệm thẩm phán cũng minh bạch hơn, việc bổ nhiệm được tiến hành căn cứ vào phẩm chất và năng lực của từng ứng cử viên Cải cách tư pháp là hoạt động được tiến hành rộng rãi trên nhiều lĩnh vực: Cải cách hệ thống tòa án, cải cách ngành công tố, Bộ tư pháp…
Ở nước Anh giá trị pháp lí của Hiến Pháp (Không thành văn) và các luật khác là ngang nhau. Vì vậy, ở Anh không có cơ quan bảo hiến